Dag Raf, waarom zijn externe werkkrachten zo belangrijk in jouw sector?

Raf: “In de fruitteelt gebeurt er nog heel veel met de hand, want er is weinig geautomatiseerd. De robots zijn nog volop in ontwikkeling, en dat proces vraagt tijd. Het zal nog verschillende jaren duren voordat we er werkelijk gebruik van kunnen maken.”

Welke rol spelen externe werkkrachten precies in jouw bedrijf?

Raf: “We kunnen ze niet missen, maar we proberen hun rol zoveel mogelijk te beperken. We kunnen sowieso extra hulp gebruiken bij de snoei, de pluk en het dunnen. De werkzaamheden met grote verantwoordelijkheid proberen we zelf uit te voeren. Onze boerderij is opgebouwd zodat externen niet aan de machines en het fytolokaal kunnen komen. Veel collega’s besteden dit soort werk ook uit, maar wij liever niet. Dat maakt van ons misschien een uitzondering, maar het beperkt de risico’s op arbeidsongevallen en fouten enorm.”

Welk personeel zet je in?

Raf: “We kunnen heel wat hulp gebruiken, dus iedere helpende hand is welkom. Meestal zetten we seizoenarbeiders in. Zo werken we voor de snoei bijvoorbeeld samen met een Albanese familie. Het zijn verstandige mensen, die nauwkeurig en plichtsgetrouw te werk gaan. Omdat ze van buiten Europa komen, moeten ze een arbeidskaart en arbeidsvergunning hebben.”

"Seizoenarbeid is cruciaal door de hoge nood aan flexibiliteit."

Raf Van Broeck, oud-Groene Kringlid

Waarom ben je seizoenarbeiders beginnen inzetten?

Raf: “We kunnen niet alles alleen aan. Voor werkkrachten van buiten Europa begint het altijd met een gewone vacature die we online plaatsen. Wanneer daar na een bepaalde tijd geen reactie opkomt, heb je toestemming om werkkrachten te zoeken buiten Europa. Vast personeel is voor ons geen optie, want de hulp is maar drie weken nodig.”

Wat zijn de voor- en nadelen van seizoenarbeiders?

Raf: “Het nadeel is dat we door arbeidspieken geen continu werk kunnen aanbieden, en dus geen vast personeel kunnen aannemen. Het is dus telkens opnieuw een zoektocht naar mensen die tijdens die periode willen werken. Maar het heeft ook veel voordelen, bijvoorbeeld een hoge mate van flexibiliteit. Is het eens slecht weer of loopt er iets fout, dan kunnen we daar flexibel mee omspringen. Ook voor de werknemers is het flexibel, want ze werken met een contract per dag. Als het werk toch niets voor hen is, kunnen ze direct weg.”

Waarop moet je letten bij seizoenarbeid?

Raf: “Het brengt toch heel wat administratie met zich mee. Je moet de arbeiders aanmelden bij de gemeente en het ziekenfonds, je moet ze helpen met het invullen van de plukkaart en het openen van een bankrekening, je moet een Dimona-aangifte doen ... Een van de knelpunten is het verbod van contant betaling. Het personeel moet een bankrekeningnummer aanvragen. Dat duurt ongeveer één tot twee weken, terwijl ze hier maar drie weken werken. Wanneer ze vroegtijdig naar huis moeten door medische of persoonlijke problemen, heb je niet eens de mogelijkheid om hen te betalen. Een ander punt is dat je seizoenarbeiders goed moet opvolgen. Je moet goed zijn voor de mensen. Ik help hen bijvoorbeeld bij het installeren van de bank-app op hun gsm, we rijden samen naar de winkel om inkopen te doen en ik geef ze ‘s avonds allemaal eens een pintje. Dat appreciëren ze enorm.”

"Door arbeidspieken kunnen we geen vast personeel aannemen."

Raf Van Broeck, oud-Groene Kringlid

Waar komen de seizoenarbeiders op jouw bedrijf vandaan?

Raf: “We werken jaarlijks samen met dezelfde mensen. De meesten komen uit Roemenië en Albanië. Doordat we telkens met hen werken, hebben ze al heel wat ervaring en kunnen ze nieuwe arbeiders mee helpen opleiden. Vroeger werkten we via een uitzendkantoor, maar daardoor konden we geen band opbouwen met ons personeel. Daarnaast is een uitzendkantoor ook duurder.”

Hoe ziet de huisvesting van de seizoenarbeiders eruit?

Raf: “Onze seizoenarbeiders krijgen huisvesting op ons bedrijf. Het kataraktdecreet bepaalt aan welke voorwaarden het huis moet voldoen, bijvoorbeeld het aantal toiletten, de grote van de slaapruimte en leefruimte, goedgekeurde elektriciteit, de aanwezigheid van brandblussers, enzovoortDe huisvesting is bij ons volledig dummy proof en aanpasbaar aan het aantal mensen dat er verblijft. De eisen liggen enorm hoog. De energieprestatienormen zijn hetzelfde als die voor studentenkoten.”

Wat is jouw visie op seizoenarbeid?

Raf: “Voor onze sector is seizoenarbeid cruciaal door de hoge nood aan flexibiliteit. De fruitteelt staat of valt met seizoenarbeid. Toch zal het ondanks de mooie verloning alleen moeilijker worden om personeel te vinden.”

Hoe zal arbeid volgens jou evolueren?

Raf: “Er is natuurlijk sprake van schaalvergroting en bedrijven zullen steeds meer op zoek gaan naar geschoolde werkkrachten. Werknemers zullen meer machinaal werk moeten uitvoeren, zoals bespuitingen. Ze moeten plichtsbewust zijn en een leidende functie opnemen, want het werk dat ze als seizoenarbeider uitvoeren kan een springplank zijn naar vaste arbeid.